Staw skokowy
to jeden z najczęściej kontuzjowanych stawów w naszym organizmie. Do najczęstszych urazów w jego obrębie zaliczamy skręcenia i zwichnięcia kostki. Powstają one przez obciążenie stawu po nieprawidłowym ułożeniu stopy podczas aktywności. Często uraz ten jest bagatelizowany i „przechodzony”, co może mieć fatalne skutki w przyszłości. Nie leczone lub źle leczone skręcenie kostki może powodować niestabilność i nawracające skręcenia, a także poważne zmiany zwyrodnieniowe stawu.
Objawy:
Skręcenie stawu skokowego to nic innego jak uszkodzenie struktur torebkowo-więzadłowych stawu. W zależności od rozległości uszkodzeń, zostały wyodrębnione 3 stopnie skręcenia kostki:
Skręcenie kostki I stopnia - lekkie
- Naciągnięcie torebki stawowej i/lub więzadeł
- Łagodne dolegliwości bólowe - szczególnie odczuwane podczas stawania na palcach
- Niewielki obrzęk – w obrębie kostki zewnętrznej
- Drobna niestabilność stawu
Skręcenie kostki II stopnia - umiarkowane
- Naderwanie torebki stawowej i więzadeł
- Ból o średnim natężeniu - utrudniający chodzenie
- Obrzęk i sztywność stawu skokowego
- Krwiaki w obrębie kostki
- Niestabilność stawu
Skręcenie kostki III stopnia – ciężkie
- Przerwanie ciągłości więzadeł oraz uszkodzenie torebki stawowej
- Silny ból uniemożliwiający obciążanie kostki i poruszanie się
- Duży obrzęk
- Rozległe krwiaki – często obejmujące całą stopę
- Niestabilność stawu
Pierwsza pomoc
Bez względu na stopień skręcenia stawu skokowego, niezwykle istotna jest szybka reakcja i działanie, które zmniejszy dolegliwości bólowe i obrzęk, a także przygotuje staw do dalszej rehabilitacji.
Niezastąpiona w tym przypadku jest tzw. procedura PRICE
- PROTECT – ochrona
Unieruchomienie uszkodzonego stawu, zapobiega pogłębieniu urazu i daje czas na regenerację tkanek. Stosujemy bandażowanie oraz taping do 72h po kontuzji, a po tym czasie zaopatrujemy staw w stabilizator (LIGAMAX ANKLE) lub ortezę („AIR WALKER”)
- REST – odpoczynek
Ograniczenie ruchu do 48h po urazie jest kluczowe w procesie regeneracji skręconego stawu. Po tym okresie możemy stopniowo obciążać staw i rozpocząć proces rehabilitacji
- ICE – lód
Ochładzanie skręconej kostki zmniejsza stan zapalny, opuchliznę oraz przyspiesza proces gojenia. Zimne okłady stosujemy maksymalnie 20 minut, co 3-4 godziny.
- COMPRESS – ucisk
Po schładzaniu stawu stosujemy opaski uciskowe lub bandażowanie, które redukują obrzęki i krwiaki oraz ograniczają ruchomość skręconej kostki.
- ELEVATE - uniesienie kończyny powyżej linii serca
Zapobiega pogłębianiu się opuchlizny w obrębie skręconego stawu skokowego a także obniża ciśnienie krwi w uszkodzonych tkankach.
Rehabilitacja
Po fazie pourazowej należy wprowadzić rehabilitację skręconego stawu skokowego, która pomoże w przywróceniu pełnej funkcjonalności kostki. Musi być ona dostosowana do stopnia przebytego urazu, a także wieku i poziomu aktywności pacjenta.
W procesie rehabilitacji stawiamy głównie na ćwiczenia stabilizacji, propriocepcji (czucia głębokiego) oraz wzmacniające mięśnie goleni:
Ćwiczenia statyczne na podłożu stabilnym
- stanie na „chorej” nodze z otwartymi i zamkniętymi oczami
- wspięcia na palce
- półprzysiady
Ćwiczenia statyczne na podłożu niestabilnym
- wykonujemy takie same ćwiczenia statyczne na poduszce, dysku sensorycznym, bosu
Ćwiczenia dynamiczne na podłożu stabilnym
- wykroki i zakroki
- przeskoki na jednej nodze przez niewielkie przeszkody
- wyskoki z lądowaniem na „chorej” nodze
Ćwiczenia dynamiczne na podłożu niestabilnym
- wykonujemy takie same ćwiczenia statyczne na materacu, poduszkach, dyskach sensorycznych, bosu
Zapobiegnie
Stopy, a wraz z nimi stawy skokowe to jeden z ważniejszych elementów układu ruchu. Spoczywa na nich ciężar całego ciała i to od nich zależy nasze aktywne funkcjonowanie.
Niezwykle istotne jest, abyśmy utrzymywali dobrą formę całego ciała, nie zapominając o stopach i kostkach.
To one badają teren przy każdym naszym ruchu i wysyłają sygnały w sytuacji zagrożenia. Każda dysfunkcja stopy, a także nie doleczona kontuzja stawu skokowego mogą negatywnie wpływać na wadliwe ustawienia kolan, bioder oraz kręgosłupa.
Należy pamiętać o dokładnej rozgrzewce przed treningowej – nie zapominając o stawach sokowych.
Niezwykle ważne jest odpowiednie obuwie i/lub wkładki ortopedyczne, amortyzujące wstrząsy oraz utrzymujące odpowiednie ustawienie pięty.
Podczas uprawiania sportu czy narażaniu stawu na większy wysiłek, niezwykle ważne jest stosowanie odpowiednich stabilizatorów stawu skokowego, które zapobiegną powstawaniu kontuzji. Tu szczególnie polecamy Neoprenowy stabilizator stawu skokowego "Ligamax Ankle" . Wyraźnie wpływa on na zmniejszenie obrzęków i łagodzenie dolegliwości bólowych przy urazie. Jego otwarta konstrukcja i taśmy stabilizujące, umożliwiają regulowanie poziomy stabilizacji stawu do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Przy poważniejszych urazach skrętnych, które niejednokrotnie wymagają leczenia operacyjnego niezwykle istotne jest unieruchomienie całej stopy oraz podudzia. W tym przypadku niezastąpiona będzie Orteza stopowo-goleniowa "AIR WALKER" long oraz Orteza stopowo-goleniowa „AIR WALKER” short. Zapewnia ona należytą stabilizację stawu i daje czas na jego regenerację.